Jeśli chcesz tworzyć zrozumiałe prezentacje, sprawdź swój wskaźnik mglistości. No dobrze, nie Twój wskaźnik, tylko Twojego tekstu.

Wskaźnik mglistości tekstu, czyli FOG Index opracował w 1952 roku amerykański biznesmen, Robert Gunning. Posługują się nim dziennikarze na całym świecie a od teraz służyć on będzie Tobie! Możesz z łatwością sprawdzić, czy Twoja prezentacja (przynajmniej pod względem tekstu) jest na tyle prosta by łatwo trafić do Twoich słuchaczy.

Mózg lubi proste komunikaty

Ludzki mózg nie lubi się wysilać poznawczo! Jeśli coś jest proste i łatwe to nasz mózg uznaje to za prawdziwe. Ta skłonność do przypisywania jasnym komunikatom większej wiarygodności nazywa się heurystyką płynnego przetwarzania. Wikipedia pisze o tym następująco: „Im umiejętniej lub elegancko zostaje przekazana idea, tym bardziej prawdopodobne jest, że będzie ona traktowana poważnie, niezależnie od tego, czy jest logiczna”.

Dobrze byś pamiętał/a o tym fakcie pisząc kolejny tekst na blog, scenariusz reklamy czy tworząc prezentację.

Założenia wskaźnika mglistości tekstu

Im krótsze słowa i zdania, tym tekst jest łatwiejszy do przyswojenia a dla naszego mózgu jest bardziej wiarygodny!

Gunning przyjął, że wszystkie wyrazy w języku angielskim mające trzy sylaby lub więcej, to wyrazy „trudne”. Modyfikacja wskaźnika mglistości w języku polskim polega na tym, że za trudne uznajemy wyrazy czterosylabowe i dłuższe.

Wynik wskaźnika mglistości tekstu, np FOG = 8 oznacza, że z danym tekstem poradzą sobie osoby, które uczą się 8 lat czyli np. polscy gimnazjaliści. Wskaźnikiem na poziomie 8 legitymują się artykuły w polskich brukowcach typu „Fakt”. Na drugim biegunie są teksty wszelkiego rodzaju dokumentów prawnych, w których wskaźnik mglistości oscyluje w okolicach 20!

Prawdziwym mistrzem w tworzeniu prostych i klarownych tekstów przemówień był Winston Churchill, którego teksty miały wskaźnik mglistości 3,2!

„Wytrwamy do końca. Będziemy walczyć we Francji. Będziemy walczyć na morzach i oceanach. Będziemy walczyć na plażach, w polu, na ulicach i na wzgórzach. Nigdy się nie poddamy”. (źródło „Rewolucja w uczeniu”, autorzy Gordon Dryden, Jeannette Vos. Polskie wydanie „Zysk i Spółka” 2003.)

Jak obliczyć wskaźnik mglistości tekstu?

1. Oblicz ilu słów używasz w przeciętnym zdaniu. W tym celu zaznacz w swoim tekście fragment składający się ze stu słów.

2. Podziel sto przez liczbę zdań użytych w tym fragmencie.

3. Następnie policz ilu „trudnych” słów używasz przeciętnie na każde sto wyrazów (za wyrazy trudne w j. polskim uznajemy co najmniej czterosylabowe, poza imionami własnymi)

4. Dodaj wyniki uzyskane w punktach 2. i 3., a następnie pomnóż wynik przez 0,4. To właśnie jest wskaźnik mglistości Twojego tekstu.

Gdzie w internecie sprawdzić wskaźnik mglistości tekstu?

Jeśli nie chce Ci się liczyć „na piechotę”, to skorzystaj z aplikacji Jasnopis.pl opracowanej przez pracowników Uniwersytetu SWPS. Aplikacja ta pozwala na wklejenie tekstu i automatycznie podaje przeróżne wyliczenia. Znajdziesz tam zarówno Wskaźnik FOG jak i wskaźnik trudności tekstu opracowany przez polskich naukowców w skali od 1 – teksty zrozumiałe dla każdego polskiego czytelnika do 7 – tekst o dużym stopniu trudności, dla fachowców i ekspertów. Jasnopis wskaże trudniejsze fragmenty tekstu i zaproponuje poprawki 😉

Jeśli znasz inne narzędzia, które pomagają w tworzeniu dobrych tekstów, podziel się nimi z Czytelnikami bloga w komentarzu.

PS. Tekst, który właśnie kończysz czytać ma wskaźnik mglistości 8,04! Następny zrobię poniżej 8,00.